Periode Biologie

Ordening en Evolutie

Bij biologie maak je onderscheid tussen 

• levende natuur (dieren, mensen en planten)
• levenloze natuur (wind, regen enz) 

Levende natuur

De levende natuur is opgebouwd uit cellen en het moet levensverschijnselen vertonen, zoals: 

1. Ademhalen 

2. Voeden

3. Uitscheiden

4. Bewegen

5. Groeien/ ontwikkelen

6. Voortplanten

7. Waarnemen 

Virussen

Een virus is een geval apart. Deze bestaat namelijk niet zonder een ander dier om in te leven. 

Taxonomie

Taxonomie is de wetenschap van het indelen van individuen of objecten in groepen. Dit lijkt heel saai, maar het geeft wel overzicht, reduceert informatie en het leidt tot nieuwe inzichten en wetmatigheden.  

 Aristoteles (382- 322 v.chr)

Aristoteles was de eerste taxonoom. Dat hielt in dat hij de dieren onderscheidde in ontwikkelingsgroepen. 

Bijvoorbeeld:

- Dieren met bloed/ zonder bloed

- Warmbloedig/ koudbloedig

Hij deelde de dieren in van laag naar hoog. Ook vond hij dat de soorten onveranderlijk waren. Er was geen evolutie volgens hem. Hij dacht dat dieren spontaan uit levende materie ontstonden. Een van zijn leerlingen, Theophrastus, schreef de eerste plantenencyclopedie. 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geschiedenis van interesse voor de natuur

In de verlichting kregen mensen meer interesse voor planten. Ze ontdekte dat planten geld opleverde en dat je de groei van een plant kan beïnvloeden. Er komen nu botanische tuinen bij universiteiten en bij de rijke kooplieden. Er was niet alleen interesse in planten voor de handel, maar ook als hobby of voor medicijnen.

Linnaeus (1707- 1778) 

Linnaeus bedacht de drie rijken: 

• Mineralen rijk
• Plantenrijk
• Dierenrijk

Elk rijk is ingedeeld in klassen (op grond van aantal meeldraden van planten). Elke klas is weer ingedeeld in ordes (op grond van aantal stijlen). Elke orde is weer ingedeeld in geslacht (op grond van bloem kenmerken). En tenslotte in soorten. 

Hij gaf elk organisme twee namen. De eerste naam is genus en de tweede is de soortnaam.

Ook deelde hij alles in een hiërarchische indeling in: --------------------------------------------------------->

Linnaeus dacht net als Aristoteles dat soorten onveranderlijk waren. Hij erkende geen rassen en plaatselijke verschillen binnen een soort. Ook erkende hij geen verwantschap, God had immers alles geschapen.
Is bewustzijn een volgende stap in de evolutie?

Ernst Haeckel (1834- 1919)

Haeckel zag de mens als sluitstuk van de evolutie.

Er is een indeling gemaakt op grond van DNA- kenmerken en aanwezigheid van de celkern. Cellen hebben kenmerken die het onderscheid maken tussen verschillende domeinen.
Je hebt drie domeinen:

• Bateria    =     Bacteriën
• Archeae  =     Oerbacterie
• Eurkaryoten = Organisme (met celkern)

Je hebt drie rijken van Eukaryoten:

•  Fungi    =  Schimmels, deze hebben geen bladgroenkorrels en geen celkern
• Plante   = Planten, deze hebben wel bladgroenkorrels en een celwand
• Ameinmelie = Dieren, deze hebben geen bladgroenkorrels en geen celwand

Een autrotroof maakt gebruik van licht, zo kan hij zijn eigen voedingstoffen maken en heeft het geen ander organisme nodig om te leven.
Een hetrotroof is het tegenovergestelde.

Het dierenrijk heeft acht stammen, ingedeeld in een paar kenmerken:

• Symmetrie, asymmetrie, tweezijdig 
• bouw van het skelet: afwezig, inwendig, uitwendig

Klassen:
De gewervelde dieren hebben vijf klassen:

• reptielen
• vogels
• vissen
• amfibieën
• zoogdieren

Ze zijn ingedeeld op grond van huid, ademhaling, manier van voortplanten en lichaamstemperatuur.


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hoe zijn we ontstaan?

Ik denk dat we ontstaan zijn door cellen die met de oerknal mee zijn gekomen. Deze cellen hebben zich ontwikkeld tot er mensen ontstonden.

Uit onderzoek is gebleken dat de aarde nu al 4,6 miljard jaar oud is. Het was een heet stuk steen dat wel zo goed als ontoonbaar was. Tot wij erachter kwamen dat 3,8 miljard jaar geleden er leven op aarde begon te ontstaan. 

Symbiose

Symbiose is het langdurig samenleven van twee organismen van verschillende soorten waarbij de samenleving voor tenminste één van de organismen gunstig of zelfs noodzakelijk is. De beide partners heten symbioten. De grootste partner wordt ook wel gastheer genoemd.
Er zijn drie soorten symbiose:

- Mutualisme

Dit is dat de samenleving gunstig of zelfs noodzakelijk is voor beide levensvormen. Soms kunnen de twee organismen zelfs niet zonder elkaar leven. Waarbij bijvoorbeeld een soort vogel ongedierte van een gastheer afhalen. De gastheer heeft dus ongedierte bestrijding en de vogels hebben eten. 

- Commensalisme

Hier profiteert de één, maar de ander ondervindt geen nadeel. 

- Parasitisme
Hier is de samenleving voor één van de partners schadelijk. Meestal is het schadelijk voor de gastheer.

Wormen ontleden 

Ik was ziek op de dag dat we deze wormen gingen ontleden, maar dit heb ik van anderen gehoord:

Wormen zijn moeilijk in te delen, er zijn een heleboel verschillende soorten soorten.
Het wormen practicum:
 Een aantal vragen:

- Hebben wormen ingewanden?

Ja, maar hij heeft niet alles. Hij heeft wel de juiste dingen om te kunnen uitscheiden, maar hij heeft geen longen.


- Uiterlijke verschillen/kenmerken
?

De zeepier heeft haren die duidelijk te zien zijn. Ook is deze aan de achterkant is hij duidelijk veel dikker dan aan de voorkant. De ringworm is even dik over zijn hele lichaam en bij hem zie je de haren niet echt. Hij heeft wel een soort ringetjes om zijn hele lichaam.


- Verschil in taxonomie?

Ze hebben hetzelfde rijk en dezelfde stam, maar bij klasse gaan ze uit elkaar. De regenwormen horen bij gelede wormen en de zeepieren horen bij Borstelwormen.


- Heeft een worm bloed/hart?


De wormen hebben duidelijk bloed en de regenworm heeft TIEN harten


- Hoe eten wormen?


Door een mond



- Hebben ze ogen?

Nee


- Hoe bewegen ze?
-

Door middel van haartjes die aan hun huid zitten


- Hebben ze Voortplanting?


Ja, een gepaarde voortplanting


- Functie van wormen?


Geen idee


- Waar leven ze?


In de grond


- Verdediging tegen predators?

Ze vluchten gewoon het liefst

 

----------------------------------------------------------------------------------

Denken over het ontstaan van soorten

Aristoteles leefde 300 v.Chr. Hij dacht dat de aarde spontaan is ontstaan, dit heet spontane generatie. 
Tot de middeleeuwen dachten de mensen dat God alles heeft geschapen, dit noem je creationisme. 
In de Renaissance kwamen wetenschappers fossielen tegen, maar ze wisten toen nog niet wat ze daar mee moesten. 

Cuvier leefde in de 18e eeuw. Hij ging de fossielen die waren gevonden in de boden onder Parijs onderzoeken. Hij ontdekte dat het de fossielen van tropische dieren zijn en hij ging onderzoeken hoe die daar gekomen zijn. Eerst dacht hij dat dit kwam door de zonevloed. Uiteindelijk kwam hij tot de conclusie dat God steeds iets schiep, dat dan weer vernietigde en dan weer wat nieuws schiep. Zo zou volgens hem uiteindelijk de mens zijn geschapen. 

Lamarck leefde ook in de 18e eeuw. Hij was de eerste filosoof en bedacht dat je de dingen die je in je leven ontwikkeld en bereikt, door kan geven aan je nakomelinge. Hij had als voorbeeld hierbij, dat giraffen een steeds langere nek krijgen, doordat ze die steeds meer moeten uitrekken om blaadjes te eten. Dit was de eerste evolutie theorie, omdat het gebaseerd is op waarnemingen. 


Darwin leefde in de 19e eeuw. Hij had gelovige ouders en studeerde als dominee. Hij vroeg zich af of, als de aarde veranderd, of de natuur dan mee veranderd. Hij ging op reis naar Amerika en deed daar de ontdekking dat de schildpadden van elk Galapagos eiland verschillende schilden hebben. 
- Hij ontdekte ook dat de soorten die het beste overleven in een gebied overleven. Alleen die evolueert en krijgt nakomelingen. Ze evolueren steeds meer tot er een nieuwe soort ontstaat, die helemaal aangepast is aan zijn leefomgeving, dit heet natuurlijke selectie. 

Darwins belangrijkste observaties

1. Hij vond fossielen van zeeorganismes hoog op het land. Hiermee toonde hij aan dat de aarde niet 6000 jaar geleden is geschapen door God, maar al veel ouder is. 
2. Toen Darwin veertien verschillende vinken vond, verspreid over de hele wereld, ging hij deze in kaart brengen. Hij bedacht dat ze allemaal onder één soort hoorden, maar dat ze toch allemaal een beetje verschillend waren. Veertien verschillende voorkomingen die toch onder dezelfde soort horen. Dit was iets nieuws voor die tijd. Variatie in één soort. 
3. Hij ontdekte dat mensen planten kunnen aanpassen aan hun omgeving. Dit noemen we kunstmatige selectie. 

Aristoteles (300 v.Chr.) 
De aarde is spontaan ontstaan.

Creationisten (16e eeuw) 
- De aarde is gemaakt door god en de mensen zijn door hem geschapen. 

Cuvier (18e eeuw)
- De aarde is ontstaan door meerdere zonevloed en is daarom nu 

Lamarck (18e eeuw)
- Eigenschappen die je in de loop van je leven ontwikkeld zijn ook erfelijk, zoals kracht enz. 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Inktvis en mossel practicum

In de les kregen we allemaal een filmpje te zien over hoe octopussen elkaar observeren. Een getrainde octopus haalt zijn eten uit een bakje, hij heeft geleerd hoe dit moet. De ander octopus heeft dit gezien en doet dit vervolgens na, maar dit is raar, omdat ze maar hele kleine hersenen hebben.
De verklaring hiervoor is dat inktvissen hun kleine hersenen gebruiken om te observeren wat de ander doet en dit kunnen zij dan vervolgens na doen.
Beide organismen behoren tot de klasse 'weekdieren' en bij de stam 'Mollusca'.

practicum 

Samen met Nine heb ik een inktvis ontleed. Dit deden we in een paar stappen:

1. We zochten eerst de trechter en staken er een pipet doorheen. 
2. Vervolgens knipte we met een klein schaartje de buitenkant van de inktvis open. 
3. Nu konden we de kieuwen zien en konden we deze los knippen. 
4. We knipte daarna de ingewanden van de mantel los en knden zo het doorzichtige skelet er uit trekken.

Het practicum verliep bij Nine en mij heel goed en het ging heel snel. Ik vond het ook heel interessant, om te zien wat er allemaal in een octopus zit. We vonden ook de kleine hersenen van de octopus en we bekeken deze onder de microscoop.
De octopus is glibberig en zacht, behalve de papegaaiensnavel en de inwendige schep. 

De papegaaiensnavels bevonden zich onder de tentakels en vormden het mondje van de inktvis.
Na het ontleden van de inktvis hebben we een mossel ontleed.
De mossel is niet zo moeilijk om te ontleden, omdat je na het openen van de schep al alles ziet. Mossels hebben een soort lichtbruine kleur, met een zwart bolletje in het midden.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 

Evolutie

Waarom is de term natuurlijke selectie beter dan survival of the fittest?
Omdat de natuurlijke selectie, het aanpassen aan de omgeving, meer is dan alleen de sterkste zijn.
Het gaat om de natuurlijke kenmerken van het dier.
Bijvoorbeeld: Als er sterke rode en zwakke gele mieren leven in een gebied met een gele ondergrond. Door de omgeving vallen de rode mieren dan veel meer op, waardoor deze sneller worden opgepikt door vogels.

Evolutionisten en Creationisten

Al eeuwen lang zijn mensen bezig geweest met het nadenken over onze afkomst. De bekendste theorie is waarschijnlijk de theorie van Darwin. Deze heet de evolutietheorie. 
De evolutietheorie van Darwin houd erfelijkheid in. Hij beweerd dat organismen bepaalde eigenschappen kunnen doorgeven aan hun nakomelingen, maar niet allemaal. Stres is bijvoorbeeld wel erfelijk, maar spiermassa niet. Organismen zijn fylogenetisch, dit houd in dat de afkomst van een dier begint bij één soort. Deze hebben zich dan overal over de wereld verspreid en zijn daarom allemaal aangepast aan hun eigen omgeving. Hierdoor kan er een nieuwe soort ontstaan.
Populaties kunnen wel genetisch veranderen. Er vindt natuurlijke selectie en variatie plaats, door mutaties. Hierna is er spraken van voortplanting waarbij gunstige genen, die zijn ontdaan door mutaties, worden doorgegeven.

Evolutionisten geloven in de evolutietheorie. Zij gaan er vanuit dat door de ontwikkelingen in het leven soorten zijn ontstaan. Deze soorten worden dan aangepast en verdwijnen. De soort die zich het beste aanpast en evolueert, zal overleven. Ze geloven ook dat al het leven een vertakking is, alle dieren zijn ontstaan uit één organisme.

Creationisten gaan er vanuit dat alles en iedereen geschapen is door God.

Zelf geloof ik meer in de evolutietheorie. Dit komt omdat ik sowieso niet gelovig ben en ik veel over de evolutietheorie heb gelezen en het veel logischer klinkt dan waarin de creationisten geloven.

Zonnedauw

De zonnedauw is een vleesetende plant. Deze plant leeft vooral in moerassige gebieden. In deze gebieden is de aarde nog al zuur, waardoor de stikstof sterft. Stikstof is nodig voor het maken van eiwitten. Eiwitten zijn de dragers van alle processen die in cellen plaatsvinden. Als oplossing hierop hebben deze planten zich zo ontwikkeld dat ze insecten vangen als voedsel. Dit doen ze door de zoete druppeltjes op de staafjes aan de buitenkant. De insecten blijven vastkleven aan de druppeltjes, de zonnedauw vouwt de blaadjes samen en nemen dan de stikstof van de insecten op.
In een filmpje zagen we dat ze een proef deden met de zonnedauw. Hier gingen ze kijken of de plant zou regeren op verschillende stoffen. De plant reageerde niet op suiker, dit komt doordat de plant groen is, dus daarom zelf glucose kan maken. Wel reageerde die op vlees, ei en urine, omdat daar stikstof in zit.

Wat heeft de zonnedauw te maken met de evolutietheorie?

Ik denk dat de zonnedauw met de evolutietheorie te maken heeft, omdat deze plant zich heeft gerevolteerd tot een vleeseter, om zich aan te passen aan de omgeving. Hij had een tekort aan stikstof, waardoor hij insecten ging vangen.